Grodzisko Gryzy

Nie opodal wsi Gryzy na wąskim przesmyku między jeziorami Dybowskim a Długim znajduje się wzniesienie o wysokości 167 m zwane Grodziskiem. Według Guisego, który na początku XIX wieku inwentaryzował ślady dawnych umocnień obronnych, był to „gród w lesie między  Jurkami a Rogojnami, dwie mile na zachód od Olecka”, noszący nazwę „Grodzisko”. Obecnie wzniesienie porośnięte jest lasem, ale jego kształt jest wyraźnie zaznaczony w terenie. Współcześnie nie prowadzi się tu prac badawczych.

Grodzisko Gryzy

O zaklętej królewnie
Zamczysko leży w powiecie oleckim między Grodziskiem a Długiem jeziorem. Tam zamieszkiwał jakiści rycerz, nazwisko nieznane, można go nazwać Bolko. I miał ten tako piekno córe. I potem od jego rycerzy zakochał się jeden w nio, i to na razie było tajemnico tych młodych. Później, jak się ojciec ich dowiedział, nie chciał tego tam dopuścić i wzioł tego tamuj rycerza i wypędził go, a ten później ze zemsty udał się do jakejsi czarownicy, no i dał jo zakląć, tak że zamek i to wszystko się zapadło i wszystko zgineło.
I ta zaklęta panna co cwartek po wjeczerzy się pokazywała, nie kazdemu, ale niejdeni jo widzieli; chtóry i jaki jo tlo wjidział.
I prosziła zawsze, zeby jo ktoś przez jeziorko na plecach przeniós, a kazdy bojał się. A potem jeden jednak chłopak taki się odważył i wzioł jo na plecy i sed kawałek. A tedy za nim zaczeło lecieć i żnije i smoki i rózne drapiezne zwirzęta i go scypali, i drapali z tyłu, zawse tak za nim. A ón ni niał się obejrzeć, ani nic. A ón ze strachu obejrzał się. A ona spadła we wode, w jezioro, i do dziś dzień tak co pora roku się pokaze na jeziorze, jeździ wodo i płace. Aleć ja jej jesce nigdy nie widziała.